Món ăn ngày Tết miền Trung luôn mang đậm hương vị đặc trưng, phản ánh nét văn hóa, tinh thần đoàn viên và những lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Mỗi món ăn không chỉ là thức quà ngon mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về sự đủ đầy, may mắn.
Bánh tét
Tuy mang nhiều điểm tương đồng với bánh chưng, nhưng bánh tét lại sở hữu hình dáng thuôn dài đặc trưng, được gói bằng lá chuối xanh mướt. Khi thưởng thức, bạn có thể dùng lạt cắt thành từng khoanh tròn đẹp mắt, ăn trực tiếp hoặc chiên giòn để tăng thêm độ béo ngậy.
Bánh tét ngon nhất khi kết hợp cùng dưa món – một sự hòa quyện hoàn hảo giữa vị béo bùi và vị chua giòn, tạo nên nét đặc trưng khó cưỡng của ngày Tết miền Trung.
Dưa món
Dưa món là sự kết hợp của nhiều nguyên liệu như cà rốt, đu đủ, su hào, củ kiệu, củ cải trắng,… tất cả được thái nhỏ, phơi se mặt rồi muối chua tạo nên hương vị giòn giòn, chua ngọt rất bắt miệng.
Đây chính là món ăn “chân ái” để giảm độ ngấy của những món ăn giàu đạm ngày Tết. Một đĩa dưa món kèm theo bánh tét, bánh chưng hay thịt kho mắm sẽ khiến bữa cơm ngày Tết thêm phần trọn vẹn.
Bò kho mật mía
Bò kho mật mía là món ăn quen thuộc trong mâm cơm Tết của người miền Trung, đặc biệt là ở xứ Quảng. Thịt bò được kho cùng mật mía tạo nên vị ngọt thanh tự nhiên, quyện với chút cay nhẹ của gừng, ớt, hòa cùng mùi thơm nồng của quế, tiêu.
Khi ăn, từng miếng bò giòn giòn, mềm ngọt thấm đẫm gia vị khiến ai cũng phải xuýt xoa. Món này không chỉ ngon mà còn mang đậm nét ẩm thực dân dã, chân chất của người miền Trung.
Thịt ngâm mắm
Thịt ngâm mắm là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết miền Trung. Tùy theo sở thích, người ta có thể chọn thịt heo hoặc thịt bò, sau đó luộc chín rồi ngâm trong hỗn hợp nước mắm đường đậm đà theo tỷ lệ hoàn hảo.
Khi ăn, chỉ cần thái lát mỏng, ăn kèm dưa món hoặc rau sống là đã có ngay một món ngon khó cưỡng. Điều đặc biệt là thịt ngâm mắm có thể bảo quản lâu ngày, thể hiện tinh thần tiết kiệm và sự thích nghi của người miền Trung trước thiên nhiên khắc nghiệt.
Tôm chua
Nếu nhắc đến những món ăn đậm đà bản sắc miền Trung, không thể không kể đến tôm chua Huế. Món ăn này là sự kết hợp tinh tế giữa tôm tươi lên men cùng riềng, tỏi, ớt, khế chua và quả vả. Tôm chua có vị chua thanh, ngọt dịu, cay nhẹ cùng hương thơm đặc trưng, thường được ăn kèm với thịt luộc và rau sống, cuốn trong bánh tráng để tạo nên hương vị hài hòa khó quên.
Xôi đậu xanh
Xôi đậu xanh là món ăn gắn liền với mâm cúng giao thừa của người miền Trung. Xôi không quá dẻo mà tơi mềm vừa phải, hạt đậu xanh bùi bùi kết hợp với nếp thơm tạo nên hương vị giản dị mà đầy lôi cuốn. Mặc dù không cầu kỳ, nhưng mỗi dịp Tết đến, nồi xôi đậu xanh luôn là món ăn được yêu thích, làm ấm lòng những người con xa quê khi nhớ về Tết miền Trung.
Giò bò
Mỗi dịp Tết đến Xuân về, giò thịt luôn là món không thể thiếu trên mâm cỗ ba miền, và ở miền Trung, giò bò chính là lựa chọn hàng đầu. Điểm đặc trưng của giò bò nơi đây là vị cay nồng của tiêu sọ, giúp hương thơm dậy lên rõ rệt hơn so với giò của hai miền còn lại.
Được làm hoàn toàn từ thịt bò nguyên chất, không pha tạp, từng khoanh giò đỏ hồng đẹp mắt mang theo vị dai giòn, mặn ngọt hòa quyện cùng chút cay nhẹ nơi đầu lưỡi, khiến ai ăn một lần cũng khó lòng quên được.
Bánh in
Đối với người miền Trung, bánh in không chỉ là một món bánh đơn thuần mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự tròn đầy, sum vầy mỗi dịp Tết. Những chiếc bánh có màu sắc nhẹ nhàng, dễ vỡ nhưng lại đậm đà trong hương vị.
Để làm bánh in, người ta rang chín bột nếp, bột năng rồi kết hợp với nước đường cùng lá dứa hoặc lá cẩm để tạo hương thơm dịu nhẹ. Sau đó, hỗn hợp này được ép vào khuôn, chờ khô rồi mới lấy ra, tạo nên những chiếc bánh tròn tượng trưng cho sự viên mãn, hạnh phúc trong năm mới.
Nem chua
Có câu nói rằng: “Có chả thì phải có nem”, và đúng như vậy, trên mâm cỗ ngày Tết miền Trung, nem chua luôn song hành cùng chả lụa, tạo nên bộ đôi hoàn hảo. Nem chua được làm từ thịt lợn tươi, lên men tự nhiên, bọc trong lớp lá ổi rồi gói ngoài bằng lá chuối xanh mướt.
Khi thưởng thức, chỉ cần cắn một miếng nem chua cùng lát tỏi cay nồng là đủ để cảm nhận sự hòa quyện của vị chua nhẹ, dai giòn và chút đậm đà rất riêng.
Bánh thuẫn
Bánh thuẫn, hay còn gọi là bánh thửng, là một trong những món bánh truyền thống không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên ngày Tết. Được ví như phiên bản dân dã của bánh bông lan, bánh thuẫn có vị ngọt thanh, mềm xốp, được làm từ bột bình tinh hoặc bột năng kết hợp với trứng gà rồi nướng trong khuôn đặc biệt trên bếp than hồng.
Khi bánh chín, tỏa hương thơm lừng khắp gian bếp, miếng bánh nở bung đẹp mắt, vàng ươm, hấp dẫn ngay từ ánh nhìn đầu tiên.
Bánh lăn
Là một trong những món bánh truyền thống của vùng đất Quảng Nam, bánh lăn không chỉ thơm ngon mà còn mang ý nghĩa tâm linh, thường được dùng để cúng gia tiên vào dịp Tết.
Nguyên liệu chính của bánh gồm đường vàng, gừng, quất, dừa nạo,… tất cả được hòa quyện với nhau tạo nên hương vị dẻo thơm, cay the nhẹ và ngọt thanh. Nhâm nhi miếng bánh lăn cùng tách trà nóng trong những ngày đầu xuân là một trải nghiệm thú vị, ấm cúng bên gia đình.
Gà luộc lá chanh
Món gà luộc lá chanh tuy đơn giản nhưng lại là linh hồn của mâm cỗ ngày Tết miền Trung. Gà được chọn phải là gà ta chắc thịt, luộc đến khi da vàng óng, căng bóng, tỏa hương thơm ngọt ngào của lá chanh. Khi ăn, thịt gà mềm dai, ngọt tự nhiên, chấm kèm muối tiêu chanh hoặc muối ớt cay cay là đủ để cảm nhận trọn vẹn hương vị tinh tế, dung dị của món ăn truyền thống này.
Tré
Nếu có dịp về miền Trung dịp Tết, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những bó tré được treo lủng lẳng khắp các chợ Tết. Được làm từ bì lợn, thịt đầu heo kết hợp cùng các gia vị đặc trưng như riềng, tỏi, ớt,… tré có vị chua nhẹ, béo giòn và đậm đà, rất thích hợp để làm món nhậu đãi khách ngày Tết.
Mứt gừng
Tết miền Trung mà thiếu đi mứt gừng thì thật là thiếu sót! Không chỉ là món quà vặt nhâm nhi bên tách trà nóng, mứt gừng còn mang đến hơi ấm trong những ngày đầu xuân se lạnh.
Để làm được mẻ mứt ngon, gừng phải chọn loại không quá non cũng không quá già, sau khi chế biến vẫn giữ được độ cay nhẹ, thơm nồng. Khi cắn một miếng, vị ngọt dịu của đường tan dần, nhường chỗ cho vị cay nhẹ của gừng, khiến ai thưởng thức cũng thấy ấm lòng trong những ngày đoàn viên.
Canh khổ qua nhồi thịt
Tết đến không thể thiếu bát canh khổ qua nhồi thịt, món ăn không chỉ ngon mà còn mang ý nghĩa sâu sắc: mong mọi điều khổ cực trong năm cũ sẽ qua đi, nhường chỗ cho một năm mới bình an, hạnh phúc.
Quả khổ qua xanh mướt được khoét ruột, nhồi đầy nhân thịt băm nhuyễn trộn mộc nhĩ, hành lá và gia vị, sau đó hầm trong nước dùng thanh ngọt. Khi ăn, vị đắng nhẹ của khổ qua hòa quyện với vị ngọt mềm của nhân thịt tạo nên một hương vị đặc trưng, vừa lạ miệng vừa hấp dẫn.
Món ăn ngày Tết miền Trung không chỉ khiến bữa cơm thêm phong phú mà còn là sợi dây kết nối yêu thương giữa các thế hệ. Chúng là những ký ức đẹp, làm ấm lòng người xa quê mỗi dịp Tết đến.
