Món ngon ngày Tết miền Nam không chỉ đa dạng, hấp dẫn mà còn mang đậm hương vị truyền thống. Từ bánh tét, thịt kho nước dừa đến chả lụa, dưa giá, mỗi món ăn đều góp phần tạo nên không khí sum vầy, ấm áp trong những ngày đầu năm.
Bánh tét
Nhắc đến Tết miền Nam, không thể bỏ qua bánh tét – một món ăn truyền thống mang đậm hương sắc quê hương. Khác với bánh chưng miền Bắc, bánh tét được gói thành đòn tròn, bọc trong lớp lá chuối xanh mướt và buộc chặt bằng dây lạc.
Bánh tét cũng vô cùng phong phú về màu sắc và hương vị: từ bánh tét lá cẩm tím ngọt ngào, bánh tét lá dứa xanh thơm dịu, đến bánh tét gấc đỏ rực rỡ. Người miền Nam thường thưởng thức bánh tét cùng dưa món hoặc củ kiệu chua giòn, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa vị béo, bùi và chua ngọt, giúp cân bằng khẩu vị trong những ngày Tết.
Củ cải ngâm nước mắm
Không chỉ là món ăn dân dã, củ cải ngâm nước mắm còn là biểu tượng của sự sum vầy trong bữa cơm ngày Tết miền Nam. Củ cải sau khi được sơ chế kỹ lưỡng sẽ đem phơi cho se lại rồi ngâm với nước mắm ngon pha chút đường, tạo nên vị mặn ngọt hài hòa, hấp dẫn.
Khi thưởng thức, từng miếng củ cải giòn giòn, đậm đà kết hợp cùng cơm trắng hoặc các món kho sẽ làm cho bữa ăn thêm tròn vị. Món ăn này không chỉ giúp chống ngán mà còn gợi lên hương vị Tết quen thuộc, khiến ai xa quê cũng phải nhớ nhung.
Canh khổ qua
Người miền Nam tin rằng, ăn canh khổ qua trong những ngày đầu năm sẽ giúp xua đi những khó khăn, vất vả của năm cũ, đón chào một năm mới may mắn và suôn sẻ hơn. Không chỉ mang ý nghĩa đặc biệt, canh khổ qua còn là món ăn thanh mát, giúp giải nhiệt và cân bằng dinh dưỡng trong mâm cỗ nhiều đạm ngày Tết.
Canh được nấu từ khổ qua nhồi thịt, khi chín, nước dùng trong veo, vị đắng nhẹ của khổ qua hòa quyện với vị béo của thịt băm, tạo nên hương vị hài hòa. Đây là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết của người miền Nam, vừa ngon miệng lại mang nhiều giá trị tinh thần sâu sắc.
Thịt kho nước dừa
Một trong những món ăn đặc trưng trên mâm cơm Tết của người miền Nam chính là thịt kho nước dừa. Thịt ba chỉ mềm thơm, béo ngậy, được kho cùng trứng vịt luộc trong nước dừa tươi, tạo nên hương vị đậm đà khó cưỡng.
Nồi thịt kho sau nhiều giờ liu riu trên bếp sẽ có màu nâu óng đẹp mắt, nước kho sánh quyện, thịt và trứng thấm đều gia vị. Khi ăn, người ta thường dùng kèm với cơm trắng, dưa món hoặc củ kiệu để cân bằng vị giác. Không chỉ là món ngon, thịt kho nước dừa còn mang ý nghĩa sung túc, đủ đầy cho một năm mới thịnh vượng.
Canh măng
Trong mâm cơm ngày Tết miền Nam, canh măng tươi là một món ăn không thể thiếu. Khác với miền Bắc thường dùng măng khô, người miền Nam chuộng măng tươi bởi độ giòn ngọt tự nhiên, khi nấu lên sẽ có hương vị thanh nhẹ, hấp dẫn.
Măng tươi được hầm cùng sườn heo hoặc giò heo, tạo nên nước dùng ngọt thanh, đậm đà. Bát canh nóng hổi không chỉ giúp bữa ăn thêm trọn vẹn mà còn cung cấp nhiều chất xơ và vitamin, rất tốt cho hệ tiêu hóa trong những ngày Tết với nhiều món ăn dầu mỡ.
Chả giò
Trong danh sách những món ăn không thể thiếu ngày Tết miền Nam, chả giò luôn giữ một vị trí đặc biệt. Những chiếc chả giò vàng ươm, giòn rụm bên ngoài, bên trong là nhân thịt băm, tôm, nấm mèo và miến dai dai, tạo nên hương vị hấp dẫn khó cưỡng.
Ngoài chả giò truyền thống, nếu bạn muốn đổi vị cho ngày Tết, có thể thử chả giò nhân hải sản hoặc chả giò trái cây. Phiên bản nhân trái cây với chuối, mít hoặc khoai môn sẽ mang đến một trải nghiệm ẩm thực mới lạ, giúp bữa tiệc Tết thêm phong phú và đỡ ngán hơn.
Củ kiệu trộn tôm khô
Củ kiệu trộn tôm khô là một món ăn đặc sản miền Nam không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết. Hương vị chua nhẹ, giòn giòn của củ kiệu hòa quyện với vị ngọt bùi của tôm khô tạo nên một món ăn cực kỳ bắt miệng. Đây không chỉ là món ăn kèm lý tưởng với bánh tét mà còn là “mồi bén” cho những buổi tụ họp đầu năm của cánh mày râu.
Một đĩa củ kiệu trộn tôm khô đẹp mắt với sắc trắng của kiệu, màu đỏ cam của tôm khô xen kẽ chút rau thơm không chỉ kích thích vị giác mà còn làm bàn tiệc Tết thêm sinh động, hấp dẫn.
Lạp xưởng
Nhắc đến ẩm thực Tết miền Nam, không thể bỏ qua lạp xưởng – một món ăn có mặt trong hầu hết các gia đình. Lạp xưởng được làm từ thịt heo xay nhuyễn, tẩm ướp gia vị rồi nhồi vào lòng heo, sau đó đem phơi khô hoặc lên men nhẹ để tạo độ dai ngon đặc trưng.
Có nhiều loại lạp xưởng như lạp xưởng tươi, lạp xưởng khô, lạp xưởng tôm, hay thậm chí lạp xưởng cá, mang đến nhiều sự lựa chọn cho thực khách. Lạp xưởng có thể được chế biến theo nhiều cách: chiên với nước giúp vỏ căng bóng, nướng cho lớp ngoài cháy xém thơm lừng, hoặc hấp để giữ trọn vị ngọt tự nhiên.
Mứt dừa
Tết miền Nam mà thiếu mứt dừa thì dường như mất đi một phần hương vị truyền thống. Món mứt này được làm từ cơm dừa tươi cắt sợi, ướp đường rồi sên trên lửa nhỏ cho đến khi kết tinh thành những lớp đường trắng mịn, bọc quanh từng sợi dừa thơm bùi.
Hiện nay, mứt dừa đã được biến tấu với nhiều hương vị và màu sắc hấp dẫn như mứt dừa lá dứa xanh thơm, mứt dừa gấc đỏ rực, hay mứt dừa cacao đậm đà. Không chỉ là món ăn vặt ngọt ngào trong những ngày đầu năm, mứt dừa còn là thức quà Tết ý nghĩa để trao nhau lời chúc an lành, ngọt ngào trong năm mới.
Chả lụa
Chả lụa (giò lụa) từ lâu đã trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết của người miền Nam. Đây không chỉ là món cúng trang trọng trên bàn thờ tổ tiên mà còn là món ăn quen thuộc trong những bữa cơm sum vầy đầu năm.
Chả lụa được làm từ thịt heo xay nhuyễn trộn với nước mắm ngon, quết thật kỹ cho dai mịn rồi gói trong lá chuối và hấp chín. Khi ăn, chỉ cần cắt thành từng lát mỏng, chấm muối tiêu chanh hoặc tương ớt là đủ để cảm nhận vị ngọt thơm tự nhiên của thịt quyện cùng độ giòn dai đặc trưng.
Dưa giá
Dưa giá là món ăn dân dã nhưng lại có vai trò quan trọng trong ẩm thực Tết miền Nam. Với vị chua nhẹ, giòn giòn của giá đỗ, hẹ và cà rốt, món dưa này giúp cân bằng khẩu vị và làm giảm độ ngán khi ăn kèm các món nhiều dầu mỡ như thịt kho hột vịt, lạp xưởng hay bánh tét.
Không chỉ ngon miệng, dưa giá còn rất tốt cho sức khỏe, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn sau những bữa ăn nhiều đạm. Món dưa chua thanh mát này được làm rất đơn giản nhưng lại mang đến hương vị hài hòa, góp phần làm cho mâm cơm ngày Tết thêm tròn vị.
Món ngon ngày Tết miền Nam không chỉ là nét ẩm thực đặc trưng mà còn thể hiện sự gắn kết gia đình. Dù thời gian thay đổi, những hương vị quen thuộc ấy vẫn luôn gợi nhớ về một mùa Tết đong đầy yêu thương.
